O autorze:
Wojciech Jędrosz
BIM Manager
Architekt mający doświadczenie w pracy jako BIM menedżer, BIM koordynator i modeler BIM. Odpowiedzialny za ustalenia wymagań informacyjnych BIM i asystę techniczną.
Uważasz artykuł za ciekawy?
Chcesz się z nami skontaktować?
NAPISZ!
BIM
Poradnik ISO 19650 cz.7 - Co to jest CDE?
W poprzedniej części Poradnika ISO 19650 skupiłem się na standardach BIM. Omówiłem podpunkty 1.4, 1.5 i 1.6, tj. “Ustalenie standardu informacyjnego projektu”, “metody i procedury tworzenia informacji o projekcie”, oraz “ustalenie punktów odniesienia w projekcie i udostępnionych zasobów”.
W dzisiejszym odcinku przejdę do kolejnego podpunktu procesu normy ISO 19650-2 i zatrzymam się przy nim na chwilę, bo w tym wypadku jest bardzo dużo bardzo istotnych kwestii do omówienia. Podpunkt 1.7 procesu omawia “Stworzenie Wspólnego Środowiska Danych (CDE) projektu”. W tym artykule skupimy się na podstawach.
Ten artykuł jest częścią cyklu “Poradnika ISO 19650” tłumaczącego zasady międzynarodowych norm BIM - ISO 19650. Kliknij poniżej aby sprawdzić poprzednie wpisy:
-
Poradnik ISO 19650 cz.1 - Zależności między stronami i zespołami BIM
-
Poradnik ISO 19650 cz.2 - Główne zadania Interesariuszy projektu BIM
-
Poradnik ISO 19650 cz.4 - Ocena, zdefiniowanie potrzeb i zarządzanie informacjami
-
Poradnik ISO 19650 cz.6 - Standard projektu, procedury i materiały referencyjne
-
Poradnik ISO 19650 cz.8 - Przypisanie metadanych plikom w CDE cz. 1
-
Poradnik ISO 19650 cz.9 - Przypisanie metadanych plikom w CDE cz. 2
-
Poradnik ISO 19650 cz.11 - Protokół: Definicje ISO 19650 i bezpieczeństwo
-
Poradnik ISO 19650 cz.12 - Ustanowienie Wymagań wymiany informacji (EIR) Zamawiającego
-
Poradnik ISO 19650 cz.13 - Zgromadzenie informacji referencyjnych i udostępnionych zasobów
Przypominam, że nie istnieje jeszcze oficjalna polska wersja standardu BIM, choć normy ISO 19650-1 i ISO 19650-2 zostały przyjęte przez Polski Komitet Normalizacyjny za Polską Normę. Nie ma oficjalnego tłumaczenia angielskiej wersji standardu, a co za tym idzie nie ma oficjalnego tłumaczenia żargonu BIM. Tłumaczenie nomenklatury które znajdziecie w tym poradniku jest moją własną interpretacją i warto pamiętać, że wersja oficjalna która miejmy nadzieję kiedyś zostanie opublikowana może się różnić tłumaczeniem niektórych pojęć.
Co to jest CDE?
Odpowiedniki stanów kontenerów/plików informacyjnych występują w większości procesów wytwarzania informacji, w tym w wiadomościach e-mail, chociaż często są one niewidoczne dla użytkownika.
Na przykład, jeśli zaczniesz pisać wiadomość e-mail, to jej stan informacyjny można opisać jako Praca w toku (Work in progress). Być może ostateczna wersja Twojej wiadomości musi zostać wcześniej zatwierdzona przez Twojego przełożonego ze względu na jej wrażliwość - to jest jak stan Udostępniony (Shared). Kiedy wyślesz wiadomość e-mail do właściwego odbiorcy, jest to jak jej Opublikowanie (Published).
A wszystko to na każdy etapie pisania wiadomości powinno się automatycznie Archiwizować (Archived) przez Twoje narzędzie poczty e-mail.
źródło: Koncepcja CDE przedstawiona w ISO 19650-1 Rysunek 10, tłumaczenie własne.
W miarę rozwoju kontenera/pliku informacyjnego istnieje on w różnych stanach. Rysunek ten jest uproszczeniem rzeczywistego procesu, a pliki mogą przechodzić przez wiele procesów, wykorzystując wiele różnych rozwiązań
Wspólne Środowisko Danych (CDE) jest połączeniem rozwiązań technicznych i przepływów procesowych.
Istnieje potencjalne błędne przekonanie, że CDE dotyczy bardziej technologii, a mniej przepływów pracy. W rzeczywistości najważniejsze jest, aby w pierwszej kolejności opracować przepływy pracy, a wynikowo dopasować rozwiązania w celu ułatwienia realizacji procesów.
Przepływ pracy CDE opisuje procesy, które mają być używane do zbierania, zarządzania i rozpowszechniania informacji (ustrukturyzowanych i nieustrukturyzowanych), a rozwiązanie CDE to technologia, która umożliwia wdrożenie tych procesów.
Ustrukturyzowane informacje to takie, które posiadają metadane, np. modele geometryczne, zestawienia, bazy danych. Nieustrukturyzowane informacje nie mają metadanych, to np. dokumenty pdf, skany, zdjęcia, nagrania, nagrania wideo,
Nie każdy wie, że rozwiązaniem CDE nie musi być oprogramowanie. Informacje mogą być wymieniane za pomocą rozwiązania niecyfrowego (na przykład usługi pocztowej) lub przechowywane w zorganizowanej szafce na papier (co może być wymagane na przykład w przypadku wrażliwego projektu, w którym metody cyfrowe nie są dozwolone). W takim wypadku też można to opisać jako rozwiązanie CDE, o ile jest obsługiwane przez odpowiednie przepływy pracy.
Częściej jednak rozwiązania cyfrowe, takie jak elektroniczne systemy zarządzania dokumentami (EDMS), odgrywają dużą rolę we wdrażaniu rozwiązań i przepływów pracy CDE.
ISO 19650-2 przewiduje, że CDE jest dostarczany i zarządzany przez Zamawiającego (lub stronę trzecią działającą w jego imieniu), do zarządzania wszystkimi kontenerami/plikami informacji, które są opracowywane i wymieniane z Zamawiającym przez cały czas trwania projektu z każdym zespołem wykonawczym. Jest to określane w ISO 19650-2 jako CDE projektu. Jednak zespoły wykonawcze mogą również wdrażać własne (rozproszone) CDE (ale nie zamiast CDE projektu) jeśli mają taką potrzebę.
Przed wymianą jakichkolwiek informacji między Zamawiającym a wybranym zespołem wykonawczym należy uzgodnić i wdrożyć zestaw przepływów pracy i rozwiązań w zakresie wymiany, tworzących Wspólne Środowisko Danych (CDE).
Panuje również błędne przekonanie, że w zarządzaniu informacją projektową konieczne jest użycie pojedynczego rozwiązania technologicznego. Nie jest to prawda - w ramach jednego przepływu pracy można zastosować wiele różnych technologii. Istnieje wiele rozwiązań które radzą sobie z różnymi rodzajami informacji projektowych. Mogą to być na przykład narzędzia do zarządzania dokumentami dla plików projektowych, narzędzia do zarządzania umowami, które zarządzają informacjami handlowymi, narzędzia do zarządzania korespondencją z poczty e-mail i narzędzia mobilne do nadzorowania jakością budowy. Każde rozwiązanie może mieć wiele różnych przepływów pracy, zapewniając, że informacje będą starannie planowane, udostępniane, przechowywane, zarządzane i możliwe do pobierania oraz że są aktualne, poprawne, kompletne i spójne.
Co musi uwzględniać rozwiązanie CDE zgodne z serią ISO 19650?
O CDE można mówić/pisać godzinami, jeśli jednak znane są fundamenty działania plików informacyjnych jest możliwe, aby opisać wymagania CDE w kilku hasłach. W tej części poradnika zaczynam od największego ogółu i delikatnego rozwinięcia, a w kolejnej części opiszę szczegółowo zarządzanie kontenerami/plikami informacyjnymi w procesach i rozwiązaniach CDE poprzez przypisanie im metadanych.
W telegraficznym skrócie CDE zgodne z serią ISO 19650 musi uwzględniać:
-
Stany informacji (Praca w toku, Udostępnione, Opublikowane, Archiwum)
-
Kontrolę wersji*
-
Klasyfikację kontenerów/plików informacji
-
Dozwolone wykorzystanie informacji
Troszkę rozwijając:
-
Każdy kontener/plik informacyjny ma mieć unikalny identyfikator, oparty na uzgodnionej i udokumentowanej konwencji składającej się z pól oddzielonych separatorem
-
Każdemu polu ma zostać przypisana wartość z uzgodnionej i udokumentowanej w standardzie kodyfikacji
(Rozwiązanie CDE pomaga użytkownikom szybko znaleźć informacje, takie jak pliki modeli)
-
Każdy kontener/plik informacyjny ma mieć przypisane następujące atrybuty;
1) stan
2) rewizja*
3) klasyfikacja
(Rozwiązanie CDE ma umożliwiać oznaczanie dodatkowych danych poza unikalnym identyfikatorem kontenera/pliku informacji, aby pomóc zespołowi projektowemu w zrozumieniu, jakie są najnowsze informacje i jak można je wykorzystać)
-
Zdolność kontenerów/plików informacyjnych do przechodzenia między stanami i zapisywanie nazwy użytkownika i daty, gdy rewizje* kontenerów/plików informacyjnych przechodzą między poszczególnymi stanami
(Rozwiązanie CDE i przepływ pracy mogą umożliwiać konfigurację, która ogranicza dostęp do kontenerów/plików informacyjnych, które nie osiągnęły wystarczającego poziomu dojrzałości lub są zbyt wrażliwe, aby określone organizacje lub osoby miały do nich dostęp)
-
Kontrolowany dostęp na poziomie kontenera/pliku informacji
(Rozwiązanie CDE i przepływ pracy mogą umożliwiać konfigurację, która ogranicza dostęp do kontenerów/plików informacji, które nie osiągnęły wystarczającego poziomu dojrzałości lub są zbyt wrażliwe, aby określone organizacje lub osoby miały do nich dostęp).
* W tłumaczeniu normy z języka angielskiego na język polski może wystąpić problem jeśli chodzi o zrozumienie angielskiego słowa "revision" i polskich słów "rewizja" i "wersja". Po polsku bardziej zrozumiałe wydaje się napisanie "kontrola wersji", w przypadku kiedy rozmawiamy o kolejnych wersjach, automatycznych zapisach plików.
Trzeba zwrócić uwagę na fakt, że w normie ISO 19650 rozróżniamy te pojęcia. Wersję pliku, powinniśmy traktować jako kopie zapasową, punkt kontrolny czy zapis do którego w razie potrzeby możemy wrócić. Rewizja natomiast, powinna być traktowana jako osiągnięcie konkretnego stanu procesu. Ten temat też rozwinę w kolejnych artykułach.
Źródło: Ocena i zdefiniowanie potrzeb na podstawie ISO 19650-2, tłumaczenie własne
.................................................................................
W tej serii artykułów skupiam się na tłumaczeniu głównych zasad ISO 19650-2 i na wsparciu Twojej firmy przy wdrażaniu tej normy opisując fazę dostawy aktywów budowlanych - realizacji projektu. Artykuły na naszym blogu pojawiają się każdego tygodnia, więc polecam zapisać się do newslettera, śledzić naszą stronę i media społecznościowe.
W kolejnej części Przewodnika ISO 19650 dalej będę kontynuował omawianie CDE i zarządzanie informacją poprzez przypisywanie metadanych.
autor: Wojciech Jędrosz - BIM Manager
Chcesz dowiedzieć się więcej o BIM i ISO 19650? Zapisz się na jedno z naszych szkoleń, np:
- Metodyka BIM w cyklu dostarczania informacji projektowej wg ISO 19650
- BIM koordynator wg ISO 19650 (z wizualizacją danych)
- Digital Twin dla Zarządców nieruchomości
© 2024 by Grupa4BIM